Chung tay hành động hướng tới công bằng thuế trong khủng hoảng COVID - 19
Liên minh toàn cầu về công bằng thuế (GATJ) là một phong trào đoàn kết nâng cao minh bạch, giám sát và tái phân phối của cải trong hệ thống thuế quốc gia và toàn cầu. Liên minh gồm 5 mạng lưới về công bằng thuế khu vực, đại diện cho hàng trăm tổ chức tại Châu Phi, Châu Mỹ La Tinh, Châu Á, Bắc Mỹ và Châu Âu.
Trong năm 2020, thế giới đã chứng kiến một thảm họa chưa từng có do COVID-19 gây ra. Đại dịch vẫn tiếp tục lây lan trên phạm vi toàn cầu, chưa có dấu hiệu kết thúc, và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các khía cạnh của đời sống xã hội. Hệ thống thuế hiện hành cũng góp phần khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. GATJ khởi xướng “Chuỗi ngày hành động toàn cầu hướng tới công bằng thuế trong cuộc khủng hoảng COVID-19”, diễn ra từ ngày 14-17/9/ 2020. Trong khuôn khổ sự kiện này, một buổi mít-tinh trực tuyến do Phong trào Nhân dân Châu Á về Nợ và Phát triển (APMDD) và Liên minh Thuế và Công bằng Tài chính Châu Á (TAFJA) đã được tổ chức vào ngày 15/9.
Là một thành viên tích cực của GATJ và TAFJA, trong những năm qua, ActionAid Việt Nam (AAV) đã chung tay với các tổ chức thành viên và đối tác triển khai nhiều hoạt động giới thiệu và ủng hộ công bằng thuế. Tham gia mít-tinh trực tuyến, AAV đã có đóng góp tích cực vào các mục tiêu quan trọng của chiến dịch, bao gồm:
- Giúp người dân hiểu rõ các khía cạnh về thuế, của các khoản cứu trợ và nợ doanh nghiệp trong đại dịch COVID-19, nâng cao nhận thức về tác động của công bằng thuế và tài chính
- Làm rõ hậu quả của các chính sách tân tự do gây ra, vi phạm nghĩa vụ của nhà nước trong thực hiện quyền cơ bản của người dân về chăm sóc sức khỏe (Đặc biệt là sức khỏe sinh sản), tiếp cận nguồn nước, có nhà ở an toàn và khang trang, bình đẳng giới
- Nâng cao yêu cầu của người dân về thuế, tài chính, kinh tế và công bằng giới như một phần của quá trình chuyển đổi và xây dựng lại xã hội, kinh tế công bằng, bền vững, dựa trên quyền con người
- Thúc đẩy Chính phủ, Liên hiệp quốc và các tổ chức đa phương hành động quyết liệt hơn trong cải cách các quy tắc và cấu trúc thuế toàn cầu, chấm dứt tình trạng trốn thuế doanh nghiệp và các dòng tài chính bất hợp pháp.
Một phiên thảo luận tập trung vào các chủ đề:
- Giảm gánh nặng thuế cho người nghèo;
- Bãi bỏ Thuế lũy thoái;
- Thúc đẩy chính sách ưu đãi về thuế và tài khóa đối với phụ nữ;
- Công bằng thuế để đối phó với COVID-19.
đã được tổ chức tại Hà Nội ngày 15/9. Các ý kiến thảo luận đưa ra nhiều ý tưởng thú vị và thiết thực về việc trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ góp phần hỗ trợ quản lý thuế và tài khóa như thế nào; chúng ta có thể làm gì để thúc đẩy chính phủ miễn giảm và bãi bỏ thuế đối với các sản phẩm vệ sinh dành cho phụ nữ; hay cơ hội nào cho Việt Nam trong FTA với EU hay tương lai của hệ thống thuế tại các quốc gia miễn thuế VAT như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Bahrain.
Bà Hoàng Phương Thảo, Trưởng Đại diện ActionAid Việt Nam, đã có bài phát biểu tại buổi mít-tinh trực tuyến và bày tỏ quan điểm về việc tăng thu nội địa nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ công, cũng như các biện pháp giúp cải thiện công bằng thuế và vượt qua khủng hoảng. “Đối với các nước nghèo và kém phát triển, vấn đề nan giải là họ có ít hoặc không có nguồn lực để đảm bảo chính phủ thực hiện được các ưu tiên và cam kết đã hứa với công dân. Đây không phải là một điều tất yếu mà là hệ quả của các quyết định chính sách và đầu tư, cũng như hệ tư tưởng kinh tế - chính trị chà đạp lên đa số vì lợi ích của nhóm thiểu số. Việt Nam bên cạnh việc là quốc gia thiếu tài nguyên thì thách thức lớn nhất là sự thiếu kiểm soát đối với việc thu thuế từ các nguồn tài nguyên trong nước. Điều quan trọng là chúng ta phải xây dựng được một hệ thống thuế và tài khóa dựa trên các nguồn lực trong nước, thay vì nợ hay buôn bán tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời, cần đảm bảo rằng các quyền cơ bản của phụ nữ sẽ được ưu tiên; và chúng tôi đề nghị các chính phủ trên toàn thế giới đưa ra các biện pháp về thuế và tài khóa trong việc giảm gánh nặng về thuế đối với người nghèo và phụ nữ”.
Thông qua các hoạt động thiết thực trong Chuỗi ngày hành động toàn cầu, AAV đã thể hiện vai trò và đóng góp của mình với tư cách là một thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm của GATJ trong các hoạt động hướng tới công bằng thuế để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.